Gini bu kpakpando Krismas nke Bet-lehem?
Na Oziọma Matiu, Akwụkwọ Nsọ na-akọwa kpakpando dị omimi nke pụtara na ebe Jizọs Kraịst bịara inwa na Betlehem na Krismas mbụ ma duru ndị amamihe (ndị a maara dị ka ndị Magi) ịchọta Jizọs iji gaa leta ya. Ndị mmadụ na-arụrịta ụka banyere ihe kpakpando nke Betlehem bụ n'ezie kemgbe ọtụtụ afọ kemgbe e dere akụkọ Bible. Fọdụ na-ekwu na ọ bụ akụkọ ifo; ndị ọzọ na-ekwu na ọ bụ ọrụ ebube. Ndị ọzọkwa na-agwakọta ya na North Star. Nke a bụ akụkọ banyere ihe Akwụkwọ Nsọ na-ekwu na ihe ọtụtụ ndị na-enyocha mbara igwe kwenyere ugbu a na ihe omume eluigwe a ma ama:
Ihe Baịbụl kwuru
Akwụkwọ Nsọ dekọtara akụkọ ahụ na Matiu 2: 1-11. Amaokwu nke mbụ na nke abụọ kwuru, sị: “Mgbe a mụrụ Jizọs na Betlehem nke dị na Judia, n’oge Eze Herọd, ndị Magus si n’ebe ọwụwa anyanwụ bịara Jeruselem ma jụọ, sị:‘ Olee ebe onye ahụ a mụrụ ịbụ eze ndị Juu nọ? Anyị hụrụ kpakpando ya mgbe o biliri wee bịa fee ya. ''
Akụkọ a gara n’ihu site n’ịkọwa etu eze Herọd si “kpọọ ndị isi nchụaja na ndị nkuzi iwu niile nke ndị mmadụ” wee “jụọ ha ebe a ga-amụ Mesaya ahụ” (amaokwu 4). Ha zaghachiri, sị: “Na Betlehem nke Judia” (amaokwu 5) ma kwuo amụma banyere ebe a ga-amụ Mezaịa (onye nzọpụta nke ụwa). Ọtụtụ ndị ọkà mmụta maara amụma ndị e buru n’oge ochie tụrụ anya na a ga-amụ Mesaya na Betlehem.
Amaokwu nke 7 na nke 8 kwuru, sị: “Herọd wee kpọọ ndị amamihe ahụ na nzuzo wee chọpụta n’ime ha kpọmkwem oge kpakpando ahụ pụtara. O zigara ha Betlehem, sị ha, 'Gaanụ chọọ nwatakịrị ahụ nke ọma. Ozugbo ịchọtara ya, gwa m ka mụ onwe m wee nwee ike ịga hụ ya n'anya. “” Herọd na-agha ụgha nye ndị amamihe ahụ; n'eziokwu, Herọd chọrọ ịnwapụta ọnọdụ Jizọs ka o wee nye ndị agha iwu ka ha gbuo Jizọs, n'ihi na Herọd hụrụ na Jizọs bụ onye na-eyi ike ya egwu.
Akụkọ ahụ gara n’ihu n’amaokwu nke 9 na nke 10: “Mgbe ha gesịrị eze ntị, ha lara, kpakpando ahụ ha hụrụ mgbe o biliri bu ha ụzọ ruo mgbe ọ kwụsịrị n’ebe nwatakịrị ahụ nọ. Mgbe ha hụrụ kpakpando, obi tọrọ ha ụtọ.
Mgbe ahụ Akwụkwọ Nsọ na-akọwa ndị Magi ahụ rutere n'ụlọ Jizọs, soro ya na nne ya bụ́ Meri leta ya, fee ya ofufe ma nye ya onyinye ha ndị a ma ama nke ọlaedo, frankincense na myrrh. N'ikpeazụ, amaokwu 12 kwuru banyere ndị Magi ahụ: "... ebe a dọrọ ha aka ná ntị na nrọ ka ha ghara ịlaghachikwuru Herọd, ha si ụzọ ọzọ laghachi n'ala ha."
Akụkọ ifo
Kemgbe ọtụtụ afọ, ka ndị mmadụ na-arụrịta ụka gbasara otu kpakpando pụtara n’ezi n’ụlọ Jizọs ma duru ndị Magi ebe ahụ, ụfọdụ mmadụ kwuru na kpakpando ahụ abụghị ihe ọzọ karịa akwụkwọ - akara ngosi maka Matiu onyeozi. ke mbụk esie ndiwụt un̄wana idotenyịn oro mbon oro ẹkedoride enyịn ndidi edidi Messiah ama okop ke ini Jesus akamanade.
Otu mmụọ ozi
N’ime ọtụtụ narị afọ arụmụka gbasara kpakpando nke Betlehem, ụfọdụ ndị na-ekwu na “kpakpando” ahụ bụ n’ezie mmụọ ozi na-enwu n’eluigwe.
N'ihi gịnị? Ndị mmụọ ozi bụ ndị ozi Chineke, kpakpando ahụ na-ezikwa otu ozi dị mkpa, ndị mmụọ ozi ahụ duziri ndị mmadụ, kpakpando ahụ duzikwara ndị Magi ahụ Jizọs. ọtụtụ ebe ndị ọzọ, dịka Job 38: 7 ("mgbe kpakpando ụtụtụ na-abụkọ abụ ọnụ na ndị mmụọ ozi niile na-eti mkpu ọ joyụ") na Abụ Ọma 147: 4 ("Kpebie ọnụ ọgụgụ kpakpando ma kpọọ aha nke ọ bụla")
Ma, ndị ọkà mmụta Baịbụl ekwetaghị na kpakpando Betlehem dị na Baịbụl kwuru gbasara mmụọ ozi.
Ọrụ ebube
Fọdụ na-ekwu na kpakpando nke Betlehem bụ ọrụ ebube - ma ọ bụ ọkụ nke Chineke nyere n’iwu ka ọ pụta ihe karịrị nke mmadụ, ma ọ bụ ihe okike dị na mbara igwe nke Chineke mere n’ụzọ ọrụ ebube mere n’oge ahụ n’akụkọ ihe mere eme. Ọtụtụ ndị ọkà mmụta Baịbụl kwenyere na kpakpando nke Betlehem bụ ọrụ ebube n'echiche bụ na Chineke mere ndokwa akụkụ ụfọdụ nke ihe okike ya na mbara igwe iji mee ka ihe pụrụ iche mee na Krismas mbụ. Ha kwenyere na nzube Chineke maka ime nke a bụ iji gosipụta akara aka - akara aka, ma ọ bụ akara aka, nke ga-eme ka uche ndị mmadụ gaa na ihe.
N’akwụkwọ ya bụ́ The Star of Bethlehem: The Legacy of the Magi, Michael R. Molnar na-ede na “N’oge ọchịchị Herọd, e nwere n'ezie oké mgbaasị n’eluigwe, akara ngosi nke gosipụtara ọmụmụ nke nnukwu eze Judia ma zuo oke. kwekọrọ n'akụkọ Akwụkwọ Nsọ “.
Udiri kpakpando a di iche na nkpuru obi kpaliri ndi mmadu ka ha kpo ya ihe ebube, ma oburu na obu oru ebube, obu ihe ebube nke apuru ikowa ya dika mmadu kwuru, ufodu kwere. Molnar mechara dee, sị: “Ọ bụrụ na e tinye ozizi ahụ bụ́ na Kpakpando nke Betlehem bụ ọrụ ebube a na-apụghị ịkọwa akọwa, ọ ga-adị ọtụtụ echiche na-akpali mmasị bụ́ ndị metụtara kpakpando ahụ na ihe ụfọdụ dị n’eluigwe. Ọtụtụ mgbe, echiche ndị a na-agbasi mbọ ike iji kwado ihe ndị dị na mbara igwe; nke ahụ bụ, mmegharị ahụ anya ma ọ bụ ọnọdụ nke ihe ndị dị na mbara igwe, dị ka ihe mgbaàmà “.
Na The International Standard Bible Encyclopedia, Geoffrey W. Bromiley dere banyere ihe omume Star nke Betlehem, sị: “Chineke nke Bible bụ onye okike nke ihe niile dị na mbara igwe ma ha bụ ndị akaebe na ya. Ọ nwere ike n'ezie itinye aka na-agbanwe ha eke N'ezie ”.
Ebe ọ bụ na Abụ Ọma 19: 1 nke Bible na-ekwu na “eluigwe na-akọsa ebube Chineke,” ọ pụrụ ịbụ na Chineke họpụtara ha ka ha jiri anya ha hụ otú o si bịa n’ụwa.
Ohere Astronomical
Ndị na-enyocha mbara igwe arụrịta ụka kemgbe ọtụtụ afọ ma kpakpando nke Betlehem ọ̀ bụ kpakpando n’ezie, ma ọ bụ ma ọ bụ kpakpando, mbara ala, ma ọ bụ ọtụtụ mbara ala na-agbakọta iji mepụta ìhè na-enwu enwu.
Ugbu a teknụzụ agafeela ebe ndị na-enyocha mbara igwe nwere ike iji sayensị wee nyochaa ihe ndị mere n’oge gara aga na mbara igwe, ọtụtụ ndị na-enyocha mbara igwe kwenyere na ha achọpụtala ihe mere n’oge ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme mere ọmụmụ Jizọs: n’oge opupu ihe ubi nke 5 BC
A kpakpando nova
Azịza ha, ha na-ekwu bụ na kpakpando nke Betlehem bụ n'ezie kpakpando - nke na-enweghị atụ, nke a na-akpọ nova.
N'akwụkwọ ya The Star of Bethlehem: An Astronomer's View, Mark R. Kidger dere na Star nke Betlehem bụ "ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nova" nke pụtara n'etiti ọnwa Machị 5 BC "n'etiti etiti kpakpando nke oge a nke Capricorn na Aquila" .
"Kpakpando nke Betlehem bụ kpakpando," ka Frank J. Tipler na-ede n'akwụkwọ ya The Physics of Christianity. “Ọ bụghị ụwa, ma ọ bụ ihe nkiri, ma ọ bụ njikọ n'etiti mbara ala abụọ ma ọ bụ karịa, ma ọ bụ mgbaasị nke Jupiter na ọnwa. ... Ọ bụrụ na ewere akụkọ a na Oziọma Matiu n'ụzọ nkịtị, mgbe ahụ, kpakpando nke Betlehem ga-abụrịrị ụdị 1a supernova ma ọ bụ ụdị 1c hypernova, nke dị na mbara igwe Andromeda ma ọ bụ, ọ bụrụ ụdị 1a, na ụyọkọ ụwa. nke ụyọkọ kpakpando a. "
Tipler na-agbakwụnye na mmekọrịta nke Matthew na kpakpando ahụ bụ nwa oge mgbe Jizọs kwuru na kpakpando ahụ "gafere oke oke Betlehem" na ohere nke 31 site na 43 ogo ugwu.
Ọ dị mkpa iburu n'uche na nke a bụ ihe omume mbara igwe pụrụ iche maka oge ahụ kpọmkwem na akụkọ ntolite na ebe n'ụwa. Ya mere, kpakpando nke Betlehem abụghị North Star, nke bụ kpakpando na-enwu gbaa nke a na-ahụkarị n'oge Krismas. The North Star, nke a na-akpọ Polaris, na-enwu na North Pole ma ọ dịghị metụtara kpakpando ahụ na-enwu na Betlehem na Krismas mbụ.
Ìhè nke ụwa
Gini mere Chineke ji zite kpakpando ka o duru ndi mmadu bia na Jisos n’oge ekeresimesi mbu. O nwere ike ịbụ n’ihi n’ìhè ahụ na-egbukepụ egbukepụ nke kpakpando nọchiri anya ihe Akwụkwọ Nsọ mechara kwuo banyere ihe Jizọs kwuru banyere ozi ya n’ụwa: “Abụ m ìhè nke ụwa. Onye na-eso m agaghị eje ije n'ọchịchịrị ma ọlị, kama ọ ga-enwe ìhè nke ndụ ”. (Jọn 8:12).
N’ikpeazụ, Bromiley dere na The International Standard Bible Encyclopedia, ajụjụ kacha mkpa abụghị ihe Star nke Betlehem bụ, kama onye ọ duru ndị mmadụ. “You ghaghị ịghọta na akụkọ ahụ adịghị enye nkọwa zuru ezu n'ihi na kpakpando ahụ n'onwe ya adịghị mkpa. Naanị ya ka ekwuru n'ihi na ọ bụụrụ onye ndu Kraịst nnabata na akara ngosi nke ọmụmụ ya. "