Ndị Protestant Protestant: Nkwenkwe na omume Lutheran

Dịka otu n'ime ụka Protestant ndị kacha ochie, Lutheranism metụtara nkwenkwe na omume ya bụ isi nke nkuzi Martin Luther (1483-1546), onye Fada German na usoro Augustinian nke akpọrọ "Nna nke Ndozigharị".

Luther bụ ọkà mmụta nke Bible ma kwenyesie ike na ozizi nile aghaghị ịdabere na Akwụkwọ Nsọ. Ọ jụrụ echiche bụ na nkuzi Pope nwere otu ibu dị ka Akwụkwọ Nsọ.

Na mbido, Luther na-achọ ịzigharị na Chọọchị Roman Katọlik, mana Rome na-ekwu na ọ bụ Jizọs Kraịst guzobere ọfị nke Pope yana Pope na-arụ ọrụ dị ka onye nnọchi anya Kristi ma ọ bụ onye nnọchi anya ụwa. Ya mere ụka ahụ ajụọla mbọ ọ bụla igbochi ọrụ Pope ma ọ bụ Kadịnal.

Nkwenye Lutheran
Ka okpukpe Lutheran malitere, ụfọdụ omenala Roman Katọlik dịgidere, dị ka uwe, ebe ịchụàjà, na kandụl na ihe akpụrụ akpụ. Ma, isi sekpụ ntị n'okwu Luther bụ na nkwenkwe ndị Katọlik:

Baptizim - Ọ bụ ezie na Luther rụrụ ụka na baptizim dị mkpa maka ịmaliteghachi mmụọ, ọ nweghị ụdị iwu a kapịrị ọnụ. Taa, ndị Lutheran na-eme baptism nwa ọhụrụ ma nke ndị okenye kwere na baptism. Baptism ka a na-eme site na ifesa ya ma ọ bụ ịwụnye ya mmiri karịa imikpu ya. Ọtụtụ ngalaba Lutheran na-anakwere ezi baptizim site n'okpukpe Ndị Kraịst ndị ọzọ mgbe mmadụ gbanwere, na-eme rebaptism enweghị isi.

Catechism: Luther dere katkizim abụọ ma ọ bụ iduzi okwukwe. Obere katkizim nwere nkowa dị mkpa na Iwu Iri ahụ, n'ụkpụrụ nke ndịozi, ekpere nke Onye-nwe, baptism, nkwuputa, udo na ndepụta nke ekpere. Nnukwu katkizim wulitere isiokwu ndị a.

Nchịkwa Chọọchị - Luther kwuru na ụka ọ bụla kwesịrị ịchị obodo ya, ọ bụghị site n'aka ndị isi, dị ka Chọọchị Roman Katọlik. Ọ bụ ezie na ọtụtụ alaka Lutheran ka nwere ndị bishọp, ha anaghị achịkwa otu ọgbakọ.

Nkwenkwe - Chọọchị Lutheran taa na-eji ụkpụrụ okwukwe atọ nke Ndị Kraịst: Nkwenye Ndịozi, nke Nicene na nke Athanasius. Ọrụ okwukwe ndị a mgbe ochie na-achịkọta nkwenkwe ndị Lutheran bụ isi.

Eschatology: ndị Lutheran anaghị asụgharị owuwe dị ka ọtụtụ ụka ụka Protestant ndị ọzọ. Kama nke ahụ, ndị Lutheran kwenyere na Kraịst ga-alọghachi naanị otu ugboro, n'ụzọ pụtara ìhè, na ọ ga-erute Ndị Kraịst niile yana ndị nwụrụ anwụ na Kraịst. Mkpagbu bụ ezigbo ahụhụ nke Ndị Kraịst niile na-atachi obi ruo ụbọchị ikpeazụ.

Eluigwe na hel - ndị Lutheran hụrụ eluigwe na hel dị ka ebe nkịtị. Eluigwe bu ala eze ebe ndi kwere ekwe nebe Chineke rue mgbe ebighebi, nenwegh nmehie, onwu na ihe ojo. Hel bu ebe ita ahuhu ebe nkpuru obi na ekewaputa n’ebe Chineke no rue mgbe ebighi ebi.

Accessgakwuru Chineke n'otu n'otu - Luther kwenyere na onye ọ bụla nwere ikike ịbịakwute Chineke site n'Akwụkwọ Nsọ na ibu ọrụ dịịrị naanị Chineke. Ọ dịghị mkpa onye nchụàjà iji kpee ikpe. "Priestkọ-nchụ-aja nke ndị kwere ekwe niile" bụ nnukwu mgbanwe site na nkuzi Katọlik.

Nri Anyasị nke Onyenwe Anyị - Luther debere sacrament nke Onyenwe anyị, nke bụ isi ofufe nke okpukpe Lutheran. Ma a jụrụ ozizi nke transubstantiation. Ọ bụ ezie na ndị Lutheran kwenyere na ọnụnọ Jizọs Kraịst n'ezie n'ihe metụtara achịcha na mmanya, chọọchị ekwughị etu etu omume ahụ si dị. N'ihi ya, ndị Lutheran na-ajụ echiche bụ na achịcha na mmanya bụ nanị akara.

Purgatory - ndị Lutheran na-ajụ Ozizi Katọlik nke pọgatrị, ebe ịdị ọcha ebe ndị kwere ekwe na-aga ma ha nwụọ, tupu ha abanye n’eluigwe. Chọọchị Lutheran na-akụzi na ọ dịghị nkwado Akwụkwọ Nsọ na ndị nwụrụ anwụ na-aga eluigwe ma ọ bụ ọkụ mmụọ.

Nzọpụta site n’amara site n’okwukwe - Luther rụrụ ụka na nzọpụta na-esite n’amara nanị site n’okwukwe; ọ bụghị maka ọrụ na sacrament. Ozizi a nke izi ezi bụ ihe dị iche na Lutheranism na Katọlik. Luther rụrụ ụka na ọrụ ndị dị ka ibu ọnụ, njem ala nsọ, akwụkwọ nri, afọ ojuju na ịmụrụ mmadụ ọtụtụ ihe esoghị na nzọpụta.

Nzọpụta maka Mmadu nile - Luther kwenyere na nzọpụta dịịrị mmadụ niile site na ọrụ mgbapụta nke Kraịst.

Akwụkwọ Nsọ - Luther kwenyere na akwụkwọ nsọ nwere naanị nduzi dị mkpa maka eziokwu. Na Chọọchị Lutheran, a na-ekwusi ike na ige ntị n'Okwu Chineke. Chọọchị ahụ na-akụzi na Akwụkwọ Nsọ anaghị enwe Okwu Chineke naanị, mana okwu ọ bụla sitere n'ike mmụọ nsọ ma ọ bụ "Chineke sitere mmụọ". Mmụọ Nsọ bụ onye edemede nke Akwụkwọ Nsọ.

Ihe omume Lutheran
Sacrament - Luther kwenyere na sacrament ndị ahụ dị irè naanị dịka ihe enyemaka nye okwukwe. Sacrament ahụ na-ebute ma na-azụlite okwukwe, si otú a na-enye ndị na-esonye na ha amara. Chọọchị Katọlik na-ekwu sacrament asaa, Chọọchị Lutheran naanị abụọ: baptism na nri anyasị nke Onyenwe anyị.

Ofufe - Banyere ụzọ ofufe, Luther họọrọ idebe ebe ịchụàjà na uwe ma dozie usoro ọrụ okpukpe, mana na ịmara na ọ dịghị ụka achọrọ ịgbaso otu usoro. N'ihi ya, taa, a na-ekwusi ike na usoro ofufe dị iche iche maka ofufe, mana ọ nweghị usoro iwu ọ bụla dị na ngalaba niile nke ndị Lutheran. E nyere ebe dị mkpa maka ime nkwusa, ukwe na ọgbakọ na egwu, dịka Luther bụ onye nwere mmasị n'ịkụ egwu.